Niezależność do dostawców energii i rosnących jej kosztów oraz proekologiczne względy sprawiają, że z każdym rokiem przybywa posiadaczy instalacji fotowoltaicznych. Dynamiczny rozwój fotowoltaiki, jaki możemy obecnie obserwować, nie byłby możliwy gdyby nie obniżenie jej cen, wzrost efektywności modułów słonecznych oraz wprowadzenie ulg i programów dofinansowania. Przed inwestycją warto jednak zapoznać się z kwestiami podatkowymi, a zwłaszcza podatkiem akcyzowym. Kiedy właściciel instalacji fotowoltaicznej musi zapłacić za akcyzę, a kiedy jest z niej zwolniony? Czy jest zobligowany do składania zgłoszenia rejestracyjnego? Jakie inne obowiązki zostały na niego nałożone? Odpowiedzi na te i inne pytania w artykule!

Akcyza od energii elektrycznej z paneli słonecznych

Energia elektryczna stanowi wyrób akcyzowy, w związku z czym podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Podstawę prawną tego obowiązku stanowi ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 722 ze zm.).

Kluczowe znaczenie w zakresie tego podatku ma też rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2525 ze zm.). Z jego treści wynikają odmienne zobowiązania stosowane wobec posiadaczy paneli fotowoltaicznych o określonej mocy.

Instalacja fotowoltaiczna – kogo obejmuje podatek akcyzowy?

Do zapłaty podatku akcyzowego zobowiązane są w art. 13 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym:

• osoby fizyczne,
• osoby prawne,
• jednostki organizacyjne niemającej osobowości prawnej.

dokonujące czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec których to zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą.

Fotowoltaika – co podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym?

Przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym od instalacji fotowoltaicznej jest obrót energią elektryczną. Konkretnie – czynności zachodzące na ostatnim etapie tego obrotu.

Jak wskazuje art. 9 ustawy o podatku akcyzowym, chodzi o sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu oraz zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę właśnie energię.

Obowiązek podatkowy od fotowoltaiki – kiedy powstaje?

Co do zasady, obowiązek podatkowy od fotowoltaiki powstaje w momencie wystąpienia u podatnika czynności podlegającej opodatkowaniu, która zobowiąże go do złożenia deklaracji podatkowej i zapłaty podatku akcyzowego na zasadach wynikających z art. 24 ust. 1.

Chodzi zatem o moment wydania energii elektrycznej nabywcy końcowemu bądź z dniem zużycia energii elektrycznej przez producenta tej energii, który nie posiada koncesji.

Komu przysługuje zwolnienie z podatku akcyzowego za fotowoltaikę?

Obowiązek zapłaty podatku akcyzowego nie dotyczy wszystkich posiadaczy instalacji fotowoltaicznych. Zwolnieni są z niego, jak wskazuje art. 5 ust.1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, posiadacze instalacji o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW.

Jeśli energia elektryczna, produkowana za pomocą takiej instalacji, przeznaczona jest na własny użytek, nie ma obowiązku opłacania podatku akcyzowego.

Magazynowanie nadwyżek energii – czy konieczna jest zapłata podatku akcyzowego?

Z obowiązku płacenia podatku akcyzowego zwolnieni są również posiadacze instalacji fotowoltaicznych, którzy nadwyżki energii przesyłają do dostawcy energii. To na nim spoczywa w tym przypadku konieczność uiszczenia akcyzy.

Które podmioty nie muszą dokonywać zgłoszenia rejestracyjnego fotowoltaiki?

Kolejnym obowiązkiem, z jakim mogą spotkać się posiadacze instalacji fotowoltaicznych, jest zgłoszenie rejestracyjne. Do końca stycznia 2021 r. zobligowani do niego byli wszyscy podatnicy posiadający instalację fotowoltaiczne, w tym te o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW i zwolnieni tym samym z podatku akcyzowego. Przed dniem dokonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu musieli  oni złożyć zgłoszenie rejestracyjne do urzędu skarbowego. Obowiązek ten miał jednak charakter umowny – często nie był przestrzegany przez same podmioty ani egzekwowany przez organy skarbowe.

Obowiązek ten zniesiono z dniem 1 lutego br.  Z treści art. 16 ust. 7a ustawy o podatku akcyzowym wynika bowiem, że obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego nie dotyczy podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która to jest zużywana przez te podmioty – pod warunkiem jednak, że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.

Podatek akcyzowy od energii elektrycznej – jak go rozliczać?

Art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym nakłada na posiadaczy instalacji fotowoltaicznych obowiązek składania comiesięcznych deklaracji podatkowych, bez wezwania organu podatkowego. Zobligowani do tego są również posiadacze fotowoltaiki o mocy do 1 MW, którzy są ustawowo zwolnieni z podatku akcyzowego.

Do składania deklaracji podatkowej stosuje się druk AKC-4 wraz z załącznikiem AKC-4/H, które należy składać co miesiąc właściwemu urzędowi skarbowemu. Posiadacze instalacji o mocy do 1 MW muszą wykazać przy tym wspomniane zwolnienie od podatku.

Ewidencja ilościowa energii elektrycznej – na czym polega?

Dodatkowym obowiązkiem spoczywającym na posiadaczach instalacji fotowoltaicznej jest prowadzenie ewidencji ilościowej energii elektrycznej.

Ewidencja ilościowa energii musi określać miesięcznie łączne ilości:

• energii elektrycznej wyprodukowanej,

• energii elektrycznej zużytej na potrzeby własne,

• energii elektrycznej zwolnionej od akcyzy.

Aktualne przepisy nie zobowiązują do ewidencjonowania podmiotów produkujących energię elektryczną z instalacji o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która nie jest dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania tej energii, a jedynie jest zużywana przez ten podmiot. Tak jak w przypadku zgłoszenia rejestracyjnego wymagane jest jednak, by od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.

W praktyce oznacza to, że właściciel instalacji fotowoltaicznej, produkujący energię elektryczną na własne potrzeby, nie musi prowadzić ewidencji ilościowej. Jednocześnie, w przypadku powstania nadwyżek tej energii oraz jej przesłania do zakładu energetycznego, nastąpi wykorzystanie instalacji połączonych i współpracujących, względem których wymagana jest wspomniana ewidencja.

Niedopełnienie obowiązków akcyzowych – możliwe konsekwencje

Za niedopełnienie obowiązków formalnych, na posiadacza instalacji fotowoltaicznej może zostać nałożona kara z art. 60 i 61 par. 3 kodeksu karnego skarbowego – grzywna do 240 stawek dziennych, a przy mniejszej wadze czynu – kara za wykroczenie skarbowe.

Podatek akcyzowy od instalacji fotowoltaicznej – podsumowanie

Podsumowując, obowiązujące przepisy prawa podatkowego wspierają rozwój OZE, choć nakładają na podatników obowiązki formalne. W uprzywilejowanej pozycji są przede wszystkim posiadacze instalacji fotowoltaicznych o mocy nieprzekraczającej 1 MW, którzy nie tylko nie zapłacą od niej podatku akcyzowego, ale i nie muszą składać zgłoszenia rejestracyjnego. Zobowiązani są oni jedynie do składania deklaracji podatkowej do właściwego dla nich urzędu skarbowego, a w pewnych przypadkach również do prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej.

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do obowiązku opłacania podatku akcyzowego za fotowoltaikę lub dopełniania obowiązków formalnych, właścicielowi instalacji fotowoltaicznej przysługuje prawo do wystąpienia o indywidualną interpretację do urzędu skarbowego.